Giganci Nauki

https://gigancinauki.pl/gn/biogramy/83488,Roter-Witold-Kazimierz.html
29.03.2024, 10:21

Roter Witold Kazimierz

ROTER Witold Kazimierz (20 IX 1932, Zabrze-Pawłów – 19 VI 2015, Wrocław), matematyk. Syn Eryka i Jadwigi z domu Trela.

Szkołę podstawową i średnią ukończył w Zabrzu, po maturze w 1950 studiował 1950–53 matematykę na Uniw. Wrocławskim. Po uzyskaniu dyplomu ukończenia studiów I stopnia został skierowany do pracy w Szkole Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym w Nowej Rudzie, pracował tam do 1961. Studia II stopnia odbył na Uniw. Wrocławskim 1955–58 zaocznie. W 1961 został przyjęty na etat st. asystenta na wydz. matematyki, fizyki i chemii tej uczelni. Nie mając mieszkania we Wrocławiu, przez 14 lat dojeżdżał do Wrocławia z Nowej Rudy, a potem z Wałbrzycha, gdzie była zatrudniona jego żona. Rozpoczął współpracę z prof. W. Ślebodzińskim, dołączył tym samym do środowiska wrocławskich geometrów różniczkowych. Doktoryzował się w 1963 na podstawie rozprawy O pewnych własnościach przestrzeni rekurencyjnych i słabo rekurencyjnych napisanej pod kierunkiem W. Ślebodzińskiego. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w 1974, również na Uniw. Wrocławskim, prezentując rozprawę Przestrzenie konforemnie symetryczne. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1984, zwyczajnego w 1992. Na uniwersytecie pracował do 2000, od 1998 do emerytury w 2005 pracował na Politechnice Wrocławskiej, pracował jeszcze na pół etatu w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu 1985–90. Praktycznie przez cały okres zatrudnienia na uniwersytecie był kierownikiem Zakładu Geometrii. To R. przejął po prof. Ślebodzińskim prowadzenie środowiskowego seminarium z geometrii różniczkowej, która to dziedzina była podstawową dla jego badań. Opublikował 40 prac (spis [Derdziński 2016]), wypromował 9 doktorów. Wyniki prac swoich i seminarium przedstawiał w Berlinie, Lipsku, Monachium, Kragujevacu, Tuluzie, Leuven. Do Polskiego Tow. Matematycznego wstąpił w 1961, był prezesem oddziału wrocławskiego, członkiem Tensor Society w Japonii od 1976. Z wielkim zapałem i niezwykle skutecznie działał w Fundacji Stypendialnej Matematyków Wrocławskich, której był prezesem 1996–2004. Duszę nauczyciela miał całe życie, współprowadził m.in. opiekę nad klasami uniwersyteckimi w III Liceum Ogólnokształcącym we Wrocławiu i służył naukową opieką wielu kółkom zainteresowań uzdolnionych uczniów szkół podstawowych, współorganizował studenckie obozy naukowe, prace magisterskie jego podopiecznych były często nagradzane i w części publikowane.

13 prac opublikował ze współautorami, w tym 9 z Andrzejem Derdzińskim – doktorantem, obecnie profesorem The Ohio State University (USA), który podzielił dorobek R. na cztery tematy: równoległość tensora Weyla w przypadku riemannowskim; lokalna klasyfikacja metryk ECS; rozmaitości zwarte o równoległym tensorze Weyla; metryki rekurencyjne i ich uogólnienia.

R. w swoim dorobku ma wyniki o fundamentalnym znaczeniu dla geometrii różniczkowej, najważniejsze osiągnięcia zawarte są w pracach dotyczących rozmaitości konforemnie symetrycznych. Lokalna klasyfikacja rozmaitości istotnie konforemnie symetrycznych zaliczana jest do najważniejszych osiągnięć R. i Derdzińskiego. Ostateczna wersja wymienionej klasyfikacji oparta jest na pewnych naturalnych dystrybucjach (jedno i dwuwymiarowych), które istnieją na tych rozmaitościach.

Otrzymał nagrodę główną PTM im. Tadeusza Ważewskiego (1963). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Na wniosek dawnych uczniów R. z Nowej Rudy w 2017 nazwano skwer z kamiennym obeliskiem przy noworudzkim rynku jego imieniem, zaś w szkole, w której R. uczył, odsłonięto tablicę pamiątkową.

Był żonaty, miał syna Marka.

 

A. Derdziński: O dorobku naukowym Witolda Rotera, „Wiadomości Matematyczne” 52.2 (2016), s. 299–313; Z. Olszak: Z żałobnej karty. Witold Kazimierz Roter (1932–2015), „Wiadomości Matematyczne” 52.1 (2016), s. 153–157; Archiwum Uniw. Wrocławskiego: akta osobowe, sygn. 348/353; https://www.noworudzianin.pl/WWW/2017/05/26/skwer-rotera/ [dostęp 4. 12.2018].


Stanisław Domoradzki

Opcje strony