Giganci Nauki

https://gigancinauki.pl/gn/biogramy/83920,Brodowski-Aleksander-Pawel.html
28.03.2024, 11:00

Brodowski Aleksander Paweł

BRODOWSKI Aleksander Paweł (7 I 1856, Środa, Wielkopolska – 19 XI 1899, Davos, Szwajcaria), inżynier, budowniczy kolei w Brazylii. Syn Karola, ziemianina wyznania kalwińskiego, w przyszłości powstańca styczniowego, i Anieli z domu Gregor, brat Karola Józefa.

Dzieciństwo spędził z rodziną w Pawłowie Zońskim w powiecie węgrowskim. Tam też pobierał pierwsze nauki. Dyplom inżynierski uzyskał w 1877 w Eidgenössische Technische Hochschule w Zurychu. Jego kolegą na studiach był Brazylijczyk Antonio de Queiroz Telles, syn arystokraty, twórcy towarzystwa kolejowego Companhia Mogiana, działającego od 1873 w prowincji São Paulo. Za jego namową B. udał się do Brazylii, od 1880 pracował ww wspomnianym towarzystwie przy budowie linii kolejowej biegnącej z São Paulo na północ. W tym czasie nie docierała ona jeszcze do Casa Blanca i Ribeirao Preto, gdzie zamieszkał B. Kierował budową odcinka Cravinhos i odgałęzienia do Poços de Caldas. Wykazał kunszt, wytyczając trasę odcinka górskiego tej kolei przez Serra de Caldas i solidnie go wykonując. W 1887 B. został mianowany inspektorem odcinków tej kolei: Ribeirao Preto, Jaguara i Ramal de Caldas, a w 1890 jej inspektorem generalnym.

Pod koniec budowy linii, podczas uroczystości otwarcia 3 X 1886 przystanku w miejscowości Batatais, którą zaszczycił swą obecnością cesarz Pedro II, zrodził się pomysł zbudowania tam dużej stacji kolejowej na terenie ofiarowanym przez miejscowego posiadacza ziemskiego Lucio Eneasa de Melo Fagundesa, wspartego przez sąsiadów. B. urzeczywistnił tę inicjatywę z upoważnienia Companhia Mogiana – obiekt został oddany do użytku 5 IX 1894. Nazwany został na jego cześc Brodósqui (nazwa występuje też w formach Brodowski, Brodóski, Brodoswky), z biegiem czasu wyrosła przy nim wioska o tej nazwie, która uzyskała prawa miejskie 22 VII 1913. Obecnie miejscowość liczy ok. 20 tys. mieszkańców, a jej dokładne położenie geograficzne (w stanie São Paulo) to: 20,99138889º szerokości pd. i 47,65861111º długości zachodniej. Jest trwałą pamiątką działalności B.

12 VII 1892 B. poślubił siostrę przyjaciela ze studenckich czasów, Zenaide de Queiroz Telles (świadkiem na ślubie był jego brat Karol). W 1896 przeniósł się do Campinas k. São Paulo i w październiku tego roku zaczął wykładać budowę dróg, mostów i wiaduktów oraz kolei w Escola Politécnica w São Paulo. 15 X 1898 został mianowany profesorem. Zapadł wszakże na gruźlicę i w końcu tego roku wyjechał na kurację do Davos w Szwajcarii, gdzie zmarł.

 

A. Correa: Brodowski – moja ziemia i moi ludzie, São Paulo 1986; K. Gołuchowski: Z dziejów wychodźstwa i osadnictwa polskiego w Brazylii, [w:] Emigracja polska w Brazylii. 100 lat osadnictwa, Warszawa 1981; T.S. Grabowski: Polacy w Brazylii, „Przegląd Współczesny” 1973, t. 63; B. Orłowski: Osiągnięcia inżynierskie Wielkiej Emigracji, Warszawa 1992; M. Paradowska: Wkład Polaków w rozwój cywilizacyjno-kulturalny Ameryki Łacińskiej, Warszawa 1992.

Bolesław Orłowski

Opcje strony