Sulimirski Wit
SULIMIRSKI Wit (10 X 1874, Słotwina, pow. Brzesko – 11 IV 1943, Kobylany k. Krosna), przedsiębiorca naftowy, inicjator wprowadzania nowych systemów wierceń. Syn Józefa, właściciela ziemskiego, i Bolesławy z domu Rogoyskiej. Maturę zdał w Szkole Realnej we Lwowie i podjął studia w Szkole Politechnicznej. Przerwał je, by ukończyć Academie für Handel und Industrie w Grazu (Austria) w 1895.
S. zainteresował się w 1894 wierceniami naftowymi, które prezentowano na Wystawie Krajowej we Lwowie. Podjął pracę jako praktykant w kopalniach w Bóbrce i Wietrznie i tam ukończył w 1895 Praktyczną Szkołę Wiercenia Udarowego, prowadzoną przez inżyniera Z. Suszyckiego. Po zdaniu odpowiedniego egzaminu został kierownikiem kopalni nafty w Starej Wsi pod Brzozowem, a potem w Campina (Rumunia) w firmie Wolski i Odrzywolski.
W 1900–03 pracował jako dyrektor dużej kopalni k. Groznego, na pn. Kaukazie, w firmie MacGarveya. Wprowadził tam wiercenia systemem kanadyjskim oraz przeprowadzał zamykanie poziomów wodonośnych. Założył następnie własne przedsiębiorstwo wiertnicze na Kaukazie i uzyskał dyplom inżyniera górniczego w Szkole Wiertniczej w Wiernym i Władykaukazie. W 1905 powrócił do Galicji i założył w Borysławiu własne przedsiębiorstwo wiertnicze, które prowadziło wiercenia, m.in. w Borysławiu, Staruni i Pasiecznej. W 1911 przeniósł firmę do Lwowa.
W 1914 został powołany w randze kapitana do wojska austriackiego, uczestniczył w obronie twierdzy w Przemyślu, a po jej upadku dostał się do niewoli rosyjskiej, z której zbiegł w 1916. Po powrocie do Galicji pracował dalej w przemyśle naftowym. W XI 1918 brał udział w obronie Lwowa jako organizator i komendant Miejskiej Straży Obywatelskiej. Był również Komendantem Ochotniczej Ligii Kobiet we Lwowie.
W 1921 S. powrócił do pracy w zawodzie i prowadził nadal biuro naftowo-wiertnicze we Lwowie. Zakupił majątek Kobylany k. Krosna. Prowadził tam i w Bitkowie k. Leska własne kopalnie, które bardzo dobrze prosperowały.
Po wybuchu II wojny światowej osiadł w swym majątku w Kobylanach. Dwukrotnie aresztowany przez gestapo, przebywał w więzieniach w Krośnie i Jaśle. W czasie okupacji udzielał pomocy osobom ściganym przez Niemców i miał kontakty z AK.
S. opublikował kilka artykułów z zakresu przemysłu naftowego, w tym: O rozwoju kopalnictwa naftowego w Galicji („Ropa”, 1913), Kartel naftowy („Nafta”, 1926), Kilka wspomnień z dawnych lat („Przemysł Naftowy”, 1929), Przemysł naftowy na terenie Okr. Izby P.-H. we Lwowie („Codzienna Gazeta Handlowa”, 1934). Polemizował także na temat wykształcenia zawodowego kierowników kopalń naftowych w artykule: Prof. Bielski a empirycy („Przemysł Naftowy”, 1937). Publikował również w dziennikach lwowskich oraz prowadził pogadanki na tematy gospodarcze w lwowskiej rozgłośni radiowej.
W 1912 został prezesem Klubu Demokratycznego we Lwowie i przyczynił się do założenia „Dziennika Polskiego”. Należał do Tow. dla Handlu, Przemysłu i Rolnictwa w Gorlicach (1900), Tow. Ubezpieczeń na Życie Urzędników Przemysłu Naftowego „Pomoc Wzajemna”, Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie (wiceprezes), Klubu Inteligencji we Lwowie (wiceprezes), Krajowego Tow. Naftowego we Lwowie, Związku Polskich Przemysłowców Naftowych we Lwowie oraz był udziałowcem spółki „Gazolina” i prezesem jej Rady Nadzorczej. S. był członkiem Rady Miasta Lwowa i komitetu obywatelskiego dla uczczenia obrony Lwowa. W latach 30. był konsulem honorowym Łotwy we Lwowie.
S. był wielokrotnie odznaczany, m.in.: Orderem Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych, Medalem za walki o Lwów.
Jeden z synów S. z Oktawią Peszyńską, Tadeusz, został profesorem archeologii.
PSB (S.T. Sroka); SBTP (W. Pawłowski).
W. Pawłowski: Wit Sulimirski, przemysłowiec naftowy, „Wiek Nafty” 2000, nr 1; L. Wieleżyński: Wspólna praca – wspólny plon. Dzieło i życie mądrego człowieka, Londyn 1985.
Andrzej J. Wójcik