Giganci Nauki

https://gigancinauki.pl/gn/biogramy/84134,Starostecki-Julian-Zdzislaw.html
29.03.2024, 08:14

Starostecki Julian Zdzisław

STAROSTECKI Julian Zdzisław (8 II 1919, Łódź – 31 XII 2010, Sarasota, Floryda), inżynier mechanik, konstruktor systemów obrony antyrakietowej. Syn Leonarda, miejscowego komisarza policji, i Ireny z domu Kańskiej.

Od 1936 do wybuchu II wojny światowej odbywał szkolenie w Korpusie Kadetów nr 2 w Chełmnie. Uczestniczył w walkach kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu dostał się do niemieckiej niewoli. Zbiegł z obozu i przystąpił do ruchu oporu. Na wieść o utworzeniu WP we Francji podjął dwie próby przedostania się na Zachód. Za drugim razem, w I 1940, przekraczając granicę sowiecko-węgierską, został aresztowany przez NKWD, a następnie skazany na 8 lat łagru w Magadanie. Po kolejnej próbie ucieczki przeniesiony do kopalni złota na Kołymie, skąd również próbował uciekać. W VIII 1941 został zwolniony, a w X tego roku wstąpił do tworzącej się w ZSRR Armii Polskiej gen. W. Andersa. Na Bliskim Wschodzie przeszedł szkolenie w zakresie broni pancernej. Uczestniczył m.in. w bitwie o Monte Cassino, za co otrzymał Virtuti Militari. Ciężko raniony w dalszym ciągu kampanii włoskiej został przetransportowany do Wielkiej Brytanii na leczenie, które zakończyło się dopiero w 1946. Zdecydował się pozostać w Wielkiej Brytanii, gdzie podjął studia w School of Foreign Trade w Londynie. W 194852 pracował w Metamet Corporation w Londynie. W 1952 z żoną Ireną (z domu Rytwińską) wyjechał do USA. Osiadł w Harrison (Nowy Jork), gdzie pracował początkowo jako tokarz. Równocześnie studiował wieczorowo w Stevens Institute of Technology w Hoboken (New Jersey). Dyplom inżyniera uzyskał w 1959. W 1953–66 pracował w Thomas A. Edison Research Laboratories w West Orange (New Jersey). W 1966 podjął pracę w U.S. Army Armament Research and Development Center w Dover (New Jersey).

W połowie lat 70. pracował nad systemem antyrakietowym SAM/D (Surface-Air-Missile/in Development). Prace nad tą bronią zostały wstrzymane w wyniku wprowadzenia w życie traktatu ABM (Anti-Ballistic Missile Treaty) zawartego między USA a ZSRR. W 1982–87 pracował na stanowisku głównego projektanta w laboratorium rakietowym tego ośrodka. W tym okresie kierował głównie pracami nad głowicą pocisku antyrakietowego Patriot. Do jego zadań należało m.in. opracowanie radarowego urządzenia odbiorczego, zapalnika, oraz systemu kodująco-dekodującego. System Patriot został zastosowany po raz pierwszy w 1991 podczas wojny w Zatoce Perskiej, gdzie z powodzeniem służył do niszczenia sowieckich SCUD-ów wystrzeliwanych przez Irakijczyków. S. otrzymał podziękowania i gratulacje od dowództwa armii amerykańskiej, Kongresu i prezydenta USA. Po przejściu na emeryturę w 1987 pracował jako konsultant w firmie Martin-Marietta Aerospace Center w Orlando (Floryda). Pracował również nad systemami obronnymi typu Stinger, ERINT (Extended Range Interceptor Technology – antyrakietowa broń kinetyczna) oraz TOW (Tube-launched, Optically-tracked, Wire-guided), w którym pociski wystrzeliwane z wyrzutni rurowej są naprowadzane optycznie i kierowane przewodowo. Był autorem kilku opracowań w zakresie inżynierii mechanicznej oraz techniki rakietowej. Był członkiem kilku stowarzyszeń naukowo-technicznych i kombatanckich, m.in. weteranów polskich w Ameryce. W II 2008 Minister Obrony Narodowej RP mianował go na stopień pułkownika, w XI 2009 otrzymał nominację generalską.

Zmarł na raka w sylwestra 2010. Jeden z jego synów, Ryszard, został inżynierem atomistyki. Po kremacji część prochów S. spoczęła na cmentarzu w „amerykańskiej Częstochowie” w Doylestown (Pensylwania), a część została przewieziona do Polski.

B. Cox: Survivor of Soviet Gulag Designed Patriot Missile. Julian Zdzislaw Starostecki Died of Cancer on New Year’s Eve, „Herald Tribune”, 6 I 2011, s. BN1; M. Kubik: Zdzisław Starostecki, 1919–2010, „Kombatant. Biuletyn Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych” marzec 2011, nr 3; Who’s Who in Polish America, 1st Edition 1996–1997, red. B. Wierzbiański, Nowy Jork: Bicentennial Publishing Corp.; A. Ziółkowska-Boehm: Amerykanie z wyboru i inni, Warszawa 1998.

Sławomir Łotysz

Opcje strony