Dobrowolski Michał Ludwik
DOBROWOLSKI Michał Ludwik (14 IX 1853, Rzeszów – 5 VII 1929, Kraków), farmaceuta, pionier przemysłu farmaceutycznego w Galicji. Syn Piotra, piekarza, i Marcjanny z domu Kańdzińskiej.
Po ukończeniu gimnazjum w Rzeszowie, od 1873 studiował na UJ w Krakowie, uzyskując w 1875 dyplom magistra farmacji. Następnie pracował w aptekach w Krakowie, Poznaniu, w Sulzbach w Zagłębiu Saary (1877–78), w Paryżu (1878–79, 1882–83), Londynie (1880–82), Wiedniu (1883–84), a wreszcie w fabryce farmaceutycznej w Mediolanie (1884–86). Przebywając za granicą nadsyłał korespondencje na tematy zawodowe i naukowe do lwowskiego „Czasopisma Towarzystwa Aptekarskiego”. Zdobywszy wszechstronne doświadczenie, obejmujące nowości zawodowe i organizacyjne, jesienią 1886 osiadł w Krakowie. W 1887, za aprobatą i wsparciem Komisji Przemysłowej Tow. Lekarskiego, założył w Nowej Wsi Narodowej (obecnie okolice ul. Krowoderskiej w Krakowie) pierwszą w Galicji Krajową Fabrykę Opatrunków Chirurgicznych, w której wytwarzano szeroki asortyment produktów (watę, gazę, jutę, katgut, jedwab karbonizowany, plastry, opaski i tzw. opatrunki samarytańskie), rozszerzając go m.in. na opatrunki o przeznaczeniu ginekologicznym, opracowane wspólnie z W. Bylickim.
D. stale dążył do podnoszenia jakości swych wyrobów, rozbudowywał i modernizował produkcję (instalował nowoczesne urządzenia). Były też one cenione, nagradzane na zjazdach i wystawach farmaceutycznych we Lwowie, Krakowie i Pradze (1887, 1888, 1891, 1894 i 1896) oraz skutecznie konkurowały z wiedeńskimi. W 1896 na międzynarodowej wystawie higienicznej w Pradze przyznano D. złoty medal za dotychczasową działalność i wysokiej jakości produkty.
Znakiem firmowym fabryki był czerwony krzyż z inicjałami M.L.D., który umieszczano na etykietkach. Zostało to zakwestionowane przez organizację Czerwonego Krzyża, zmieniono więc jego kolor z czerwonego na złoty. Fabryka, w miarę rozwoju, zmieniała parokrotnie nazwę i siedzibę (od 1894 działała w Podgórzu, od 1907 w nowej siedzibie), pozostając przez pół wieku jedyną tego rodzaju wytwórnią w Małopolsce. Na początku lat 90. D. prowadził też hurtownię materiałów aptecznych i drogerię. W 1909–10 próbował, bez powodzenia, otworzyć filie swego przedsiębiorstwa we Lwowie i w Wiedniu. Fabryka, której funkcjonowanie poważnie nadwyrężyła I wojna światowa, działała do 1938.
T. Kikta: Przemysł farmaceutyczny w Polsce (1828–1939), Warszawa 1972, s. 213; B. Sawicki: Fabryka opatrunków Michała Ludwika Dobrowolskiego w Podgórzu, http://podgorze.pl/fabryka-opatrunkow-michala-ludwika-dobrowolskiego-w-podgorzu/; tegoż: Michał Ludwik Dobrowolski a postęp farmacji na przełomie XIX i XX wieku, praca magisterska z 2011 w Inst. Historii Uniw. Pedagogicznego w Krakowie; „Wiadomości Farmaceutyczne” 1929, s. 372.
Anna Trojanowska