Popławski Stefan Jan
POPŁAWSKI Stefan Jan (Poplawski Stephen John) (14 VIII 1885, Polska – 9 XII 1956, Racine, stan Wisconsin, USA), mechanik, wynalazca pierwszego miksera kuchennego. Urodził się na terenie zaboru rosyjskiego, syn Jana i Emilii. W USA od 1895.
Jako nastolatek pracował w fabryce powozów w Racine. W 1917 został powołany do służby wojskowej, jednak brak informacji o jej przebiegu. W 1918 założył firmę Stephens Tool Co. i uzyskał swój pierwszy patent na nożyczki przeznaczone do jednoczesnego cięcia w dwóch prostopadłych płaszczyznach, np. do wycinania kuponów. W 1919 rozpoczął pracę w Arnold Electric Company i skoncentrował się na konstruowaniu urządzeń dla gastronomii, głównie dozowników sproszkowanego mleka i mikserów do przyrządzania z niego napojów. W 1921 wystąpił o patent na swój pierwszy mikser z demontowanym zbiornikiem miksującym. Silnik był na stałe osadzony u góry, a wyposażony w element mieszający zbiornik montowano od dołu. W kolejnych latach P. udoskonalał swój mikser i uzyskał kilka patentów na różne jego warianty. W 1924 uzyskał patent na rozwiązanie, które powszechnie uważane jest za pierwowzór dzisiejszych blenderów, czyli urządzeń mających ostrze miksujące wbudowane w dno zdejmowanego zbiornika. Sprzężenie ostrza z silnikiem umieszczonym w podstawie następuje automatycznie po odstawieniu zbiornika. W 1926 firma Arnold Electric wraz z wszystkimi zatrudnionymi została zakupiona przez Hamilton Beach Manufacturing Co., a w 1932 P. przeszedł do Greene Manufacturing Co. Firma ta rozpoczęła wkrótce produkcję mikserów na podstawie jego projektów. W tym samym okresie P. zapoczątkował prace nad wykorzystaniem swojego miksera do przecierania owoców i warzyw do postaci płynnej. W 1933 założył Stephens Electric Co. i skoncentrował się na konstrukcji urządzeń miksujących do użytku domowego. Efektem było kilka patentów i wzorów użytkowych na kolejne modele blendera o udoskonalonej formie i sposobie działania. W 1946 P. sprzedał firmę wraz z prawami patentowymi kompanii John Oster Manufacturing Co. i przeszedł na emeryturę. Odtąd jego mikser przyjął markę handlową „Osterizer” i szybko odniósł sukces rynkowy. P. uzyskał w sumie nie mniej niż 17 patentów.
T.H. Fehring: Mechanical Engineering: a Century of Progress, Milwaukee 1980; C. Panati: Panati's Extraordinary Endings of Practically Everything and Everybody, New York 1987; G.P. Poplawski: The Life Story of S.J. Poplawski, Racine 2005.
Sławomir Łotysz