Kuszelewski Antoni
KUSZELEWSKI Antoni (1848 – 18 VII 1921, Warszawa?), inżynier technolog, konstruktor statków, pędników okrętowych i maszyn parowych, elewatorów, budowniczy rafinerii; syn Rocha.
W 1870 ukończył wydział mechaniczny Inst. Technologicznego w Petersburgu. Delegowany przez uczelnię zapoznał się za granicą z konstrukcjami nowoczesnych statków parowych. Pracował jako zastępca dyrektora Zakładów Mechanicznych D.P. Szipowa w Kostromie, gdzie budowano i remontowano statki parowe i inny tabor pływający dla Tow. Żeglugi Parowej „Drużyna” braci Aleksandra, Dymitra i Michała Szipowych. K. projektował parowce śródlądowe i okrętowe maszyny parowe, dokonywał ulepszeń konstrukcyjnych, m.in. skonstruował przekładnię zębatą łączącą maszynę parową z okrętowym wałem napędowym oraz wprowadził w rosyjskim budownictwie okrętowym koła łopatkowe systemu Morgana z nastawnymi łopatkami. W zakładach Szipowa pod kierunkiem K. projektowano i budowano również kotły, maszyny parowe, wyposażenie młynów i urządzenia traków. K. zrealizował budowę Zakładu Konstantynowskiego Tow. W.I. Ragozina i Spółki we wsi Konstantynowo k. Jarosławia, największej i najnowocześniejszej wówczas w państwie rosyjskim rafinerii produkującej oleje i smary.
W 1889 w USA zapoznał się z konstrukcją statków parowych pływających po Missisipi oraz elewatorów zbożowych; po powrocie zaprojektował nowoczesny elewator pływający, zbudowany na zamówienie Domu Handlowego J. Baszkirowa w Niżnym Nowogrodzie. Były to jedne z większych w Rosji zakładów młynarskich, eksploatowały na Oce własną flotyllę holowników i barek do przewozu zboża oraz remontowy dok pływający. Nowatorską konstrukcję elewatora opisał w „Wiestnikie Promyszlennosti” (1884).
Po powrocie do Królestwa Polskiego był wykładowcą Szkoły Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie, prowadził zajęcia z technologii metali oraz projektowania i budowy kotłów parowych. Należał do Stow. Techników w Warszawie, od 1901 był we władzach Wydziału Kotłów i Motorów.
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
T. Eytner: Monografia Szkoły Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie 1895–1907, Warszawa [1907]; Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu, Warszawa 1933; Semidiesatipiatiletnij Jubilej S. Peterburgskogo Prakticzeskogo Tiechnologiczeskogo Instituta, nynie Impieratora Nikołaja I, S. Peterburg 1903.
Zbigniew Tucholski