Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Danysz Jan Kazimierz

DANYSZ Jan Kazimierz (11 III 1876, Paryż – XI 1914, okolice Roubaix, Francja), fizyk, syn Jana i Bronisławy z Gałęzowskich, ojciec Mariana.

Ukończył szkołę średnią w Paryżu, potem kształcił się w École Municipale de Physique et Chimie Industrielle pod kierunkiem P. Curie, którego asystentem został po uzyskaniu w 1905 dyplomu inżyniera. Następnie ukończył wydział fizyczno-matematyczny Sorbony i został asystentem M. Skłodowskiej-Curie. Zajął się badaniem energii promieni beta wysyłanych przez pierwiastki rodziny radu.

W 1911 D. wynalazł pierwszy spektrometr beta umożliwiający dokładne pomiary energii elektronów (Sur les rayons beta de la famille du radium, „Comptes Rendus de l’Académie des Sciences”, Paris 1911, vol. 153). Uzyskane przez niego wyniki obaliły błędny pogląd, że promienie beta są monoenergetyczne. W lecie 1913 został przez M. Skłodowską-Curie przysłany do Warszawy, aby przy udziale L. Wertensteina kierować, w jej zastępstwie, Pracownią Radiologiczną im. M. Kernbauma TNW. Po zaopatrzeniu laboratorium w przyrządy w 1914 podjął wraz z Wertensteinem próbę bombardowania atomów cząstkami alfa oraz wyznaczania ładunku promieni beta. W VI 1914 przedstawili oni wyniki badań dotyczacych możliwości oddziaływania za pomocą promieni na szybkość przemian promieniotwórczych („Sprawozdania TNW” 1914, nr 7).

Po wybuchu I wojny światowej, D., jako obywatel francuski, został zmobilizowany, wrócił w VIII 1914 do Francji i poległ na froncie. Wertenstein wydał w VI 1916 sprawozdanie z jego badań (Ś.p. Jana Danysza praca ostatnia: ładunek promieni beta RaB i RaC, „Sprawozdania TNW”, nr 9).

W literaturze francuskojęzycznej figuruje zwykle jako Jean Danysz, ale podkreślane jest jego polskie pochodzenie.

 

J. Hurwic: Pracownia Radiologiczna im. Mirosława Kernbauma przy Towarzystwie Naukowym Warszawskim. W 40. rocznicę śmierci Ludwika Wertensteina, „Postępy Fizyki” 1986, t. 17, z. 2; I. Stroński: Jan Kazimierz Danysz, „Postępy Fizyki” 1954, t. 5, z. 4.

Andrzej Kajetan Wróblewski

 

 
 
 
 
 

Opcje strony

Opcje strony

do góry