Jeżewski Mieczysław
JEŻEWSKI Mieczysław (28 XI 1890, Warszawa – 29 XII 1971, Kraków), fizyk. Syn Adolfa, nauczyciela, i Józefy Janiszewskiej.
Uczęszczał do IV Gimnazjum w Warszawie, a po strajku szkolnym 1905 do warszawskiej Szkoły Realnej W. Wróblewskiego. Ukończył ją w 1909, a w następnym roku zdał egzamin z Kursu Kadetów. Od 1910 studiował na wydziale filozoficznym UJ w Krakowie. Wybuch I wojny światowej zastał go w Warszawie. Utrzymywał się najpierw z udzielania lekcji prywatnych, a potem był nauczycielem w szkole w Mławie. Wrócił do Krakowa w 1919 i wznowił studia fizyczne na UJ. W 1920 uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy O rezonancyjnej metodzie mierzenia stałych dielektrycznych.
Od VII 1919 J. był asystentem w Akad. Górniczej w Krakowie, ale po dwóch latach zwolnił się na własne życzenie i został starszym asystentem w Zakładzie Fizycznym UJ kierowanym przez K. Zakrzewskiego. Jesienią 1924 wyjechał na roczny staż do Zurychu jako stypendysta Fundacji Rockefellera. Po powrocie do Krakowa objął wykłady i kierownictwo Zakładu Fizyki w Akad. Górniczej, w I 1926 został tam mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1934 zwyczajnym. W 1929–32 pełnił funkcję dziekana wydziału hutniczego Akademii. Prowadził jednocześnie wykłady z dydaktyki fizyki na Studium Pedagogicznym UJ.
Podczas okupacji niemieckiej J. został 6 XI 1939 aresztowany i wywieziony do obozu w Sachsenhausen, skąd zwolniono go 8 II 1940. Uczył potem w Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej założonej przez profesorów Akad. Górniczej. Po wojnie był profesorem AGH i 1945–47 jej prorektorem. W 1950–54 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie.
Trwałym wkładem J. do fizyki były wyniki pomiarów stałej dielektrycznej wielu substancji wykonane opracowaną przez niego metodą rezonancyjną oraz odkrycie wpływu pola magnetycznego i elektrycznego na przenikalność dielektryczną ciekłych kryształów. Te ostatnie badania kontynuował jego asystent M. Mięsowicz. J. wspólnie z Mięsowiczem pracowali też nad konstrukcją liczników Geigera-Müllera, które zostały umieszczone w gondoli balonu stratosferycznego „Gwiazda Polski”. J. był członkiem Rady Naukowej tego lotu, który nie doszedł do skutku (1938).
Miał duże zasługi w dydaktyce fizyki. Był autorem wielu artykułów, a także książek, w tym podręczników Nauczanie fizyki oraz Fizyka dla szkół technicznych, który miał kilkanaście wydań.
Należał do członków PAU (1957–58 był jej wiceprezesem) i ANT.
Śródka.
J. Kalisz: Profesor dr Mieczysław Jeżewski, „Postępy Fizyki” 1972, t. 23, z. 3.
Andrzej Kajetan Wróblewski