Wódkiewicz Krzysztof
WÓDKIEWICZ Krzysztof (21 II 1949, Zabrze – 14 XI 2008, Warszawa), fizyk.
Ukończył w 1971 studia na wydz. fizyki UW i rozpoczął pracę jako asystent w Instytucie Fizyki Teoretycznej. Wyjechał na staż do uniw. w Rochester i tam uzyskał doktorat (1977) pod kierunkiem profesora Josepha Eberly’ego. Po powrocie habilitował się (1987), a w 1991 uzyskał tytuł profesora. Był pierwszym kierownikiem Katedry Optyki Kwantowej i Fizyki Atomowej w Instytucie Fizyki Teoretycznej UW i stał się jednym z pionierów optyki kwantowej w Polsce.
Zainteresowania naukowe W. koncentrowały się również na podstawach mechaniki kwantowej i informacji kwantowej oraz na zastosowaniach procesów stochastycznych w fizyce. Trwałe miejsce w historii fizyki zapewniły mu prace dotyczące teorii zależnego od czasu widma promieniowania, stanów ściśniętych, teorii lasera dwufotonowego, operacyjnej metody pomiaru funkcji Wignera i testowania nielokalności kwantowej w przestrzeni fazowej, operacyjnej teorii pomiarów kwantowych, nierówności Bella.
Prace W. (np. J. H. Eberly, K. Wodkiewicz: Time-dependent physical spectrum of light, „Journ. Optical Soc. Amer.” 67, 1977, nr 6, p. 1252–1261; K. Wodkiewicz, J. H. Eberly: Coherent states, squeezed fluctuations, and the SU(2) and SU(1) groups in quantum-optics applications, „Journ. Optical Soc. Amer. B-Optical Physics” 2, 1985, nr 3, p. 458–466; K. Wodkiewicz, P. L. Knight, S. J. Buckle: Squezzing and superposition states, „Phys. Rev.” A 35, 1987, nr 6, p. 2567–2577) weszły do klasyki w optyce kwantowej i były już cytowane kilkaset razy każda.
W 1996 W. i Krzysztof Banaszek zaproponowali (Direct probing of quantum phase space by photon, „Phys. Reviev Letters” 76, 4344–4347) bardzo elementarną metodę bezpośredniej rekonstrukcji ze statystyk fotonowych funkcji Wignera, która pozwala przedstawiać stan kwantowy w postaci analogicznej do rozkładu prawdopodobieństwa dla położenia i pędu, lecz ma cechy nieklasyczne, gdyż może przyjmować wartości ujemne. Ten artykuł wywołał duże zainteresowanie i zebrał już ponad 300 cytowań. Trzy lata później metodę tę zrealizowano (K. Banaszek, C. Radzewicz, K. Wódkiewicz, J. S. Krasiński: Direct measurement of the Wigner function by photon counting, „Physical Review” A60, s. 674).
W. był także współautorem dwóch nowatorskich zbiorów zadań z fizyki ogólnej i mechaniki kwantowej.
Pamięci W. został poświęcony cały numer 5 (s. 639–860) tomu 80 „Optics Communication” z 2010; na 220 stronach uczniowie, współpracownicy i przyjaciele przedstawili i dyskutowali osiągnięcia tego wybitnego fizyka.
Who is Who in Physics, Poland 1997, Poznań 1996; „Optics Communication” nr 5 (2010).
Andrzej Kajetan Wróblewski