Zaleski Kazimierz
ZALESKI Kazimierz (12 XI 1843, Montereau-faut-Yvonne k. Paryża – 1 V 1901, Wiedeń?), budowniczy kolei. Syn Feliksa Konstantego, emigranta polistopadowego.
Uczył się w Paryżu, w Szkole Polskiej na Batignolles, ukończył Liceum Bonapartego. Brał udział w powstaniu styczniowym w oddziale żuawów śmierci F. Rochebrune’a. Ciężko ranny w bitwie pod Grochowiskami (18 III 1863), leczył się w Krakowie, a następnie wrócił do Paryża, gdzie studiował w Szkole Wyższej Polskiej na Montparnasse i ukończył École des Ponts et Chaussées (1864–67). Pracował we Francji na Kolei Północnej. Opublikował w „Annales Industrielles”: Les épreuves à faire subir aux ponts métalliques (1872) i Etude sur les charges d’épreuves nouvelles, préscrites pour les ponts-routes métalliques (1873).
W 1872 udał się do Galicji, gdzie pracował przy budowie Kolei Arcyksięcia Albrechta (Lwów – Stryj), otwartej w 1873 i linii kolejowej Stryj–Stanisławów, otwartej w 1875. W 1876–94 pracował w Tow. Austrowęgierskich Kolei Państwowych w Wiedniu, kierowanym przez grupę finansistów francuskich. W 1878 został sekretarzem technicznym w dyrekcji budowy nowych dróg żelaznych i przeprowadzał w Resitza próby dotyczące wprowadzenia stalowych podkładów kolejowych. Badał eksploatację kolei i prowadził negocjacje o koncesje w Serbii, Rumunii, Bułgarii i Turcji (1879–82). W 1886 wydał w Wiedniu Berechnung der Durchbiegung gerader Träger mit wechselnden Querschnitten. Dokonywał inspekcji kolei zagranicznych, które Towarzystwo zamierzało nabyć (przebadał w tym celu ok. 1600 km linii), przeprowadzał studia i trasował prawie 2 tys. km nowych linii oraz kierował budową ok. 1200 km kolei w Austro-Węgrzech i na Bałkanach, m.in. linii Temeszvar–Orşova w Siedmiogrodzie (ob. Timiszoara–Orşova w Rumunii).
W 1894 Z. został mianowany dyrektorem nowo utworzonego Krajowego Biura Kolejowego przy Wydziale Krajowym we Lwowie, które wybudowało w 1896–99 w Galicji ok. 400 km kolei przy udziale polskich przedsiębiorstw, m.in. Czortków–Zaleszczyki, Delatyn–Kołomyja–Stefanówka, opracowało też program dalszej rozbudowy krajowej sieci kolejowej. Od 1899 Z. był również członkiem austriackiej Państwowej Rady Kolejowej.
SBTP (B. Chwaściński).
B. Orłowski: Polacy w paryskiej École des Ponts et Chaussées w XIX wieku, [w:] Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku, Warszawa 1994, PTHT, t. 3; Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z W. Ks. Krakowskim, 1895–1901; „Czasopismo Techniczne”, Lwów 1901, nr 13; „Tygodnik Ilustrowany” 1901, I.
Bolesław Orłowski