Dębski Włodzimierz Marian
DĘBSKI Włodzimierz Marian (16 VI 1921, Mokrsko Górne, Świętokrzyskie – 14 I 1989, Poznań), specjalista w zakresie przetwórstwa tworzyw sztucznych (polimerów). Syn Bronisława, inżyniera rolnika, i Marii z domu Meyer.
Maturę zdał w Częstochowie. Po wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany i trafił do szkoły podchorążych przy 77. pułku piechoty. Razem z tą jednostką internowano go po przekroczeniu granicy litewskiej. W 1941 udał się do Generalnego Gubernatorstwa i zaciągnął do konspiracyjnego batalionu „Wojna”, w którym, pod pseud. „Radwan”, pełnił funkcję dowódcy drużyny. Pod koniec wojny został wcielony w Radomiu do WP.
W 1945 podjął studia na wydziale mechanicznym Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu. Już w trakcie studiów, w 1947 został asystentem w Katedrze Metaloznawstwa, a później starszym asystentem w Katedrze Mechaniki Technicznej. W 1948 uzyskał dyplom inżyniera mechanika i został adiunktem w Zakładzie Wytrzymałości Materiałów. W 1953–55 odbył studia magisterskie na wydziale mechanicznym technologicznym PW. W 1961 obronił rozprawę doktorską pt. Badanie wpływu czasu i temperatury na wytrzymałość polimetakrylanu metylu.
D. przez cały okres aktywności zawodowej pracował w Szkole Inżynierskiej w Poznaniu (w 1955 przemianowanej na Politechnikę Poznańską), gdzie zorganizował od podstaw laboratorium wytrzymałości materiałów. W 1972 został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1974 objął funkcję kierownika Zakładu Tworzyw Sztucznych. Od 1956 był kierownikiem Zakładu Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych w Centralnym Laboratorium Obróbki Plastycznej. Należał do organizatorów powstałego w 1972 Ośrodka Badawczo-Rozwojowego „Plaso-Plastu”, powstałego w celu prowadzenia badań tworzyw sztucznych. Do 1979 pełnił w nim funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowo-badawczych, następnie do 1984 kierował Zakładem Zastosowań Tworzyw Sztucznych. Opracował i wdrożył do produkcji nowe tworzywa oraz technologie ich przetwórstwa, konstrukcje oprzyrządowania na potrzeby przemysłu motoryzacyjnego, obrabiarkowego i lampowego, a także elektroniki i automatyki oraz przyrządy pomiarowe.
Odbył staże zagraniczne w Paryżu (1964, 1966) oraz w Moskwie.
We wczesnym okresie działalności D. zajmował się tematyką obróbki plastycznej metali. Jego metoda produkcji sprężystych elementów falistych znalazła zastosowanie w przemyśle. Później zajmował się głównie badaniem tworzyw sztucznych, przede wszystkim ich właściwości mechanicznych. Jego prace dotyczyły obróbki plastycznej tworzyw sztucznych, technologii produkcji tą metodą gotowych elementów, wpływu warunków produkcji na właściwości materiałów, wpływu struktury tworzyw na ich właściwości, technologii stopów tworzyw i ich właściwości, wtrysku tworzyw termoutwardzalnych, właściwości ślizgowych tworzyw sztucznych oraz energochłonności procesów wtrysku.
Otrzymał nagrodę ministra przemysłu maszynowego za opracowanie i wdrożenie nowych kompozycji tworzyw. Ponadto jedna z jego publikacji dotyczących wtrysku tworzyw termoutwardzalnych uzyskała w 1975 zespołową nagrodę sekretarza naukowego PAN.
D. był autorem ok. 60 publikacji oraz monografii Polimetakrylan (1969, wydanie rosyjskie 1972).
Rozwiązania technologiczne D. zostały zastosowane w Zespołach Grzewczych „Polmo” w Kaliszu, Zakładach Sprzętu Motoryzacyjnego „Praszka” (przy produkcji zespołów hamulcowych), „Ponar-Żywice” (do produkcji wtryskarek), „Ponar-Plasomet”, „Ponar-Poznań”, a także „Ponar-Remo” (technologia nakładania powłok ślizgowych w obrabiarkach).
D. został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Krzyżem Partyzanckim (1975), a także medalem Za udział w wojnie obronnej 1939 (1986).
W 1948 poślubił Wandę Rodziewiczównę, pracownika naukowego Akad. Medycznej w Poznaniu oraz Inst. Roślin Leczniczych w tym mieście. Mieli dwoje dzieci: Michała, doktora nauk technicznych oraz Monikę, doktora farmacji.
SBTP (H. Zawistowski).
Marcin Dolecki