Sawistowski (Sawistocki) Henryk
SAWISTOWSKI (Sawistocki) Henryk (11 II 1925, Grudziądz – 19 XII 1984, Londyn), chemik i technolog chemiczny. Syn Gustawa, kolejarza, i Marty z domu Murawskiej.
W 1937–39 S. uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Grudziądzu. W V 1943 został wcielony do armii niemieckiej, w której pozostawał do VI 1944. W VII tego roku został żołnierzem II Korpusu Polskiego we Włoszech (w stopniu st. strzelca). W XI 1945 został przeniesiony do Szkoły Podchorążych Radiotechników w Rzymie. W 1946 awansował na stopień sierżanta podchorążego. W tymże roku znalazł się z II Korpusem w Anglii. W 1947 zdał eksternistycznie polską maturę w Cannon Hill Camp (Cawthorne k. Barnsley, Yorkshire) i do 1948 pracował w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Został odznaczony Medalem Wojska oraz brytyjskimi medalami wojennymi.
W 1948–52 studiował inżynierię chemiczną w Polish University College (PUC). Na Uniw. Londyńskim otrzymał stopień bachelor of science. W 1950–54 był prezesem Oddziału Studenckiego Polskiego Katolickiego Stow. Uniwersyteckiego „Veritas”. W 1952–53 był niepełnoetatowym wykładowcą w Polish University College. Jego dalsza praca naukowa była związana z Imperial College of Science and Technology (Uniw. Londyńskiego). W 1955 uzyskał stopień doktora w zakresie inżynierii chemicznej oraz (z wyróżnieniem) D.I.C. (Diploma of Imperial College). W 1976 został mianowany profesorem w tym ośrodku, a w 1975 – dyrektorem studiów (director of undergraduate studies) oraz kierownikiem zakładu wdrożeniowego (Transfer Processes Group). Obie te funkcje sprawował do 1982, gdy został powołany na dziekana wydziału inżynierii (The City and Guilds College).
S. jest autorem ponad 100 publikacji naukowych. Jego prace badawcze dotyczyły przede wszystkim procesów absorpcji, ekstrakcji oraz dyfuzji. W tym zakresie był uznanym specjalistą w międzynarodowym środowisku chemików. Był także autorem dwóch patentów na projekty aparatury chemicznej. Wspólnie z W. Smithem napisał podręcznik Mass Transfer Process Calculations (New York 1963), który stał się klasyczną pozycją dla badaczy zajmujących się wyliczeniami procesów wymiany masy w procesach technologicznych.
W 1981–83 S. pełnił funkcję wiceprezesa Institution of Chemical Engineers. W 1983 otrzymał odznaczenie tego towarzystwa – Arnould Greene Medal. Od 1966 był również prezesem Imperial College Chemical Engineering Society, które w 1986 utworzyło stypendium „Henry Sawistowski Travelling Scholarship”. S. był także członkiem organizacji katolickich, m.in. Association of Catholic Teachers (Uniw. Londyński), University of London Chaplaincy Committee oraz Newman Association.
S. był również wieloletnim aktywnym działaczem polonijnym. W 1959 został honorowym prezesem Stow. Polskiego na Uniw. Londyńskim. Od 1966 był członkiem Stow. Techników Polskich w Wielkiej Brytanii (a przez jakiś czas prezesem jego Sekcji Chemicznej); w 1957–64 – członkiem czasopisma „Technika i Nauka”, od 1966 – członkiem Wydziału Przyrodniczego Polskiego Tow. Naukowego na Obczyźnie.
S. w późniejszym okresie życia cierpiał na stwardnienie rozsiane. Pomimo postępującej choroby do końca życia starał się pełnić swoje obowiązki; do pracy zawożono go specjalnie skonstruowanym wózkiem.
PSB (M. Paszkiewicz).
Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, red. K. Dopierała, t. 4. P–S, Toruń 2005 (M.B.); Polish University College. Report, London 1953; S. Portalski: Ś.p. prof. dr Henryk Sawistowski, „Rocznik PTNO” 1984 [1985], t. 28; Who Was Who, Vol. VIII, London1981–1990.
Marcin Dolecki