Roehr Zbysław Maciej
ROEHR Zbysław Maciej (16 XI 1902, Lwów – 14 XII 1970, Fort Lauderdale, Floryda), wynalazca strzykawki jednorazowej, przemysłowiec. Syn Ludwika, doktora prawa, i Marii.
Absolwent Politechniki Lwowskiej, przed wybuchem II wojny światowej pełnił funkcję dyrektora generalnego Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych. Pod koniec 1939 dotarł do USA. W końcu lat 40. założył Roehr Products Company Inc. W ciągu trzech lat od założenia liczba pracowników zakładu wzrosła z 10 do 200, a firma awansowała na trzecie miejsce na liście amerykańskich producentów igieł iniekcyjnych. Początkowo w fabryce w Waterbury (Connecticut) wytwarzane były igły i strzykawki wielokrotnego użytku. Typowa ówczesna igła ze stali nierdzewnej była osadzona w uchwycie z niklowanego brązu. Uchwyt pokrywano niklem, ponieważ brąz mógł wchodzić w reakcje z różnymi medykamentami. Kiedy w 1955 w wyniku powodzi, która nawiedziła Waterbury, linia galwanizacyjna w fabryce R. została zniszczona, zaczął stosować aluminium zamiast brązu. Pozwoliło to na znaczne obniżenie ceny produktu. R. rozpoczął sprzedaż igieł jednorazowych po 35 centów za 10 sztuk, natomiast typowa igła wielokrotnego użytku kosztowała 2 do 3 dolarów. Jego pierwszy udany kontrakt obejmował dostawy 42 tys. igieł dla niewielkiego szpitala w Tampa na Florydzie. Pod koniec lat 50. XX w. jego firma uruchomiła produkcję w drugiej fabryce w Deland (Floryda) oraz przystąpiono do budowy trzeciej fabryki w Norfolk (Nebraska). W zakładach w Waterbury zatrudnionych było wówczas 880 pracowników. Wartość kompanii R. oceniano na 8 mln dolarów, a jej akcje notowały roczne wzrosty wartości rzędu 50% w latach 1958–59. W tym szczytowym okresie jej rozwoju R. podjął decyzję o sprzedaży firmy koncernowi Brunswick Corp. na zasadzie wymiany akcji. W IV 1962 nastąpiło otwarcie fabryki w Norfolk, w której uruchomiono produkcję strzykawek Monoject. W tym okresie Roehr Products Company Inc., wtedy stanowiąca oddział Brunswick Corp., była drugim światowym producentem igieł iniekcyjnych. Była też największym dostawcą tej kategorii sprzętu medycznego dla amerykańskiej armii. W 1967 Roehr Products Company Inc. stała się częścią nowo utworzonego oddziału Brunswick Corp. znanego jako Sherwood Medical Industries, odpowiedzialnego za produkcję wyposażenia medycznego.
R. był bardzo aktywnym uczestnikiem życia polonijnego. Jako odnoszący sukcesy przedsiębiorca zatrudniał w swoich fabrykach wielu uchodźców wojennych i emigrantów z Polski. W 1961 założył Fundację im. Wandy Roehr, na cześć swojej małżonki (z domu Tokarskiej). Celem tej organizacji była pomoc artystom, naukowcom i wynalazcom pochodzącym z Polski.
R. był członkiem honorowym Polonia Technica oraz Polish Institute of Arts and Sciences in America. Jego osiągnięcia były dostrzegane przez zawodowe stowarzyszenia w USA. W 1964 American Medical Association uznało igłę jednorazową za jedną z ważniejszych innowacji medycznych mijającego ćwierćwiecza.
P. Bennett: Sterile Needles: a Point that’s Well Taken, „Los Angeles” 29 I 1985; Członkowie Honorowi Polonia Technika, „Kultura” 1971, nr 11/290; J. Tumaniszwili: Zbyslaw M. Roehr – Promoter of Needles that Save Lives, „New Horizon” 2001, s. 35; Zbislaw M. Roehr, „New York Times” 15 XII 1970.
Sławomir Łotysz