Raniecka-Bobrowska Jadwiga
RANIECKA-BOBROWSKA Jadwiga (27 XI 1904, Warszawa – 25 XII 1990, tamże), paleobotanik, paleopalinolog. Córka Zygmunta i Jadwigi z Młodzianowskich.
Ukończyła Gimnazjum im. Królowej Jadwigi w Warszawie (1923). W 1923–31 studiowała botanikę i geologię na wydziale matematyczno-przyrodniczym UW. W 1931 uzyskała doktorat na podstawie opublikowanej rozprawy pt. Analiza pyłkowa interglacjału z Żoliborza w Warszawie (Pollenanalytische Untersuchungen des Interglazials von Zoliborz in Warschau, 1930). W tym samym roku, po ślubie z inżynierem górnictwa Stanisławem Bobrowskim, wyjechała z Warszawy. Wybuch II wojny światowej zastał ich w Kałuszu, w 1940 Bobrowski jako komendant Związku Walki Zbrojnej został aresztowany i stracony w Stanisławowie, a R.-B. z dwójką dzieci ukrywała się u przyjaciół we Lwowie. W 1941 zamieszkała w Krakowie, gdzie podjęła pracę w pracowni rentgenowskiej i działała w Szarych Szeregach (pseud. Twarda). Od 1 X 1945 w Państwowym Inst. Geologicznym (PIG) jako pracownik naukowy w Krakowie, a w 1947 razem z tą instytucją została służbowo przeniesiona do Warszawy. Tam założyła Pracownię Paleobotaniczną PIG i kierowała nią do 1962 – kiedy zrezygnowała z kierownictwa ze względu na zły stan zdrowia i poświęciła się tylko pracy naukowej. W 1955 została docentem, w 1968 profesorem nadzwyczajnym, a w 1970 – zwyczajnym. W 1976 przeszła na emeryturę, nadal jednak czynnie uczestniczyła w działalności Pracowni.
Jej rozprawa doktorska była jedną z pierwszych prac paleobotanicznych w Polsce (1930) – profil pyłkowy z Żoliborza wszedł do literatury światowej jako reperowy profil osadów interglacjału eemskiego. W powojennej Polsce kontynuowała badania palinologiczne (Analiza pyłkowa profilów czwartorzędowych Woli i Żoliborza, 1954). W Pracowni Paleobotanicznej była inicjatorką badań paleobotanicznych od prekambru po holocen oraz wykształciła kadrę paleobotaniczną Państwowego Inst. Geologicznego. Stworzyła podstawy metodyki stratygraficzno-paleobotanicznej w PIG.
R.-B., opierając się na analizach pyłkowych, wyróżniła generacje węgla brunatnego i stworzyła podstawy umożliwiające rewizję stratygraficzną węgli brunatnych w Polsce. Opracowała wiele podstawowych profili kenozoiku i mezozoiku oraz zainicjowała i współtworzyła katalog porównawczy sporomorf, będący podstawą dalszych prac stratygraficznych. Badała najniższe warstwy iłów poznańskich ze stropu węgla brunatnego kopalni Morzysław poprzez analizę flory kopalnej (57 gatunków owoców i nasion, 12 gatunków liści) okolic Konina (Trzeciorzędowa flora liściowa z Konina, 1954; Trzeciorzędowa flora nasienna z Konina, 1959). Ponadto zbadała florę kopalną (83 gatunki roślin) piaskowców krzemionkowych obszaru Bolesławca, zdefiniowała ich wiek na dolny miocen oraz określiła stosunki klimatyczne i siedliskowe w okresie rozwoju kopalnej flory (Trzeciorzędowa flora z Osieczowa nad Kwisą, Dolny Śląsk, 1962). Wprowadziła do terminologii polskiej 11 faz florystycznych, obejmujących miocen i pliocen, co dało podstawę palinostratygrafii w Polsce.
Od 1929 była członkiem Polskiego Tow. Botanicznego. Oprócz botaniki jej pasją było harcerstwo – opublikowała książkę Harcerki 1911–1939, historia, program, wychowanie (1990).
„Wiadomości Botaniczne” 1992, nr 3–4 (J. Grabowska); Archiwum PIG: akta osobowe; Archiwum UW: akta osobowe.
Beata Wysokińska