Aktualnie znajdujesz się na:

Biogramy

Wodziczko Adam

WODZICZKO Adam (8 VIII 1897, Słotwin, Tarnowskie – 1 VIII 1948, Poznań), botanik, działacz ochrony przyrody. Syn Feliksa, inżyniera kolejowego, i Ludmiły z domu Spis.

Uczył się w gimnazjach w Sanoku, Krakowie i Jaśle, w 1906–10 ukończył studia na UJ w Krakowie (pod kierunkiem M. Raciborskiego, E. Godlewskiego, E. Janczewskiego), podczas nich należał do organizacji „Eleuzis”. Następnie pracował w Katedrze Anatomii i Fizjologii Roślin UJ jako demonstrator, potem asystent. W 1916 uzyskał doktorat na podstawie rozprawy O pewnej reakcji chemicznej żywych komórek śródskórni. Zmobilizowany do wojska austriackiego służył jako bakteriolog (1916–18).

Od 1920 był profesorem adiunktem w Akad. Rolniczej w Bydgoszczy i zastępcą profesora na UJ, gdzie w 1921 habilitował się na podstawie rozprawy Badania nad rozmieszczeniem fermentów utleniających u roślin. Nominowany w 1922 na profesora nadzwyczajnego UJ, objął kierownictwo Zakładu Botaniki Ogólnej Uniw. Poznańskiego i pozostał na tym stanowisku do końca życia, od 1936 jako profesor zwyczajny. Od 1923 wykładał ochronę przyrody, w 1925 został członkiem zarządu Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Był autorem artykułów Ochrona roślin i Ochrona przyrody w szkole w pracy zbiorowej Skarby przyrody i ich ochrona pod redakcją W. Szafera (Warszawa 1932). Opublikował też m.in. Zieleń miast z punktu widzenia ochrony przyrody (1930), Fizjotaktyka – nowa gałąź wiedzy o stosunku człowieka do przyrody (1934), Pojednanie z przyrodą (1935), Planowanie kraju drogą do utrzymania równowagi w przyrodzie (1937), O uwzględnienie ochrony przyrody w programie studiów pedagogicznych przy uniwersytetach (1939). Zabiegał o utworzenie Parku Narodowego w Puszczykowie i Ludwikowie k. Poznania. Propagował teorię nowoczesnej ochrony przyrody, fizjotaktykę, kształtującą się w latach 20. i 30., mającą charakter holistyczny, obejmującą problematykę biocenoz naturalnych i sztucznych, środowiska nieożywionego i stosunku człowieka do natury (działalność planowa, zgodna z prawami natury).

Wysiedlony w 1939 z Poznania, czasy okupacji przeżył w Krakowie, od 1940 ucząc w szkole handlowej, następnie melioracyjnej, uczestnicząc w tajnym nauczaniu na Uniw. Ziem Zachodnich. W III 1945 wrócił do Poznania i wznowił działalność Seminarium Biocenotyki i Ochrony Przyrody, w 1946 stworzył Zakład Ochrony Przyrody i Uprawy Krajobrazu UAM. W 1947 uczestniczył w Konferencji Ochrony Przyrody w Brunen. Był członkiem Polskiego Tow. Botanicznego, Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika, poznańskiego TPN.

W pracy naukowej W. podejmował problematykę fizjologii roślin, genezy polodowcowych lasów polskich, fizjografii Pomorza i Wielkopolski, teorii ochrony przyrody (którą uważał za powinność naukowca). Wieloletnie wędrówki zaowocowały publikacjami, m.in.: Stanowiska brzozy niskiej [Betula humilis] w Wielkopolsce i ich ochrona (1925), Projekt rezerwatu jeziora Mochel w Kamieniu Pomorskim (1936), Z zagadnień filozofii ochrony przyrody (1948), Pojęcie krajobrazu w geobiologii (1948), był współautorem publikacji Pomniki i zabytki przyrody Wielkopolski (1938), Wielkopolska stepowieje (1947). Zakładał Koła Ligi Ochrony Przyrody. Po II wojnie światowej projektował parki narodowe: Woliński i Kaszubski (ob. Słowiński).

SBP (A. Dzięczkowski).

A. Dzięczkowski: Adam Wodziczko, Twórca nauki o ochronie przyrody. W 50-lecie fizjotaktyki, [w:] Studia z dziejów ochrony przyrody w Polsce, red. J. Babicz, W. Grębecka, Z. Wójcik, Wrocław–Warszawa–Kraków 1985; W. Grębecka: Poglądy Adama Wodziczki na tle nauki o ochronie przyrody czasów międzywojennych, KHNiT 1991, nr 2; Idee, praca naukowa i działalność Adama Wodziczki, 1887–1948 (sesja poświęcona 40-leciu śmierci A. Wodziczki), Poznań 1988; H. Szafran: W dwudziestą rocznice śmierci Adama Wodziczki, „Kronika Miasta Poznania” 1968; Z. Wójcik: Propozycja problemowego ustawienia prac wybranych [A.W.], rkps (materiały na sesję poświęconą 40-leciu śmierci A. Wodziczki, Poznań 1988); Archiwum PAN – OP sygn. P. III – 7.

Wanda Grębecka

Opcje strony

do góry