Gąsecki Adolf Mateusz
GĄSECKI Adolf Mateusz (21 IX 1868, miejsce urodzenia nieznane – 11 II 1952, Warszawa), farmaceuta, pionier przemysłu chemiczno-farmaceutycznego.
W 1893 uzyskał dyplom prowizora farmacji; 1895–1903 był właścicielem składu aptecznego w Chmielniku, a następnie (1903–18) apteki w Płocku; od 1903 produkował według własnej receptury specyfik przeciwbólowy Migreno-Nervosin, szybko zyskujący dużą popularność. W 1919 przeniósł się do Warszawy i kupił aptekę przy ul. Freta 16, rok później założył tam również Laboratorium Chemiczno-Farmaceutyczne i rozpoczął produkcję proszków od bólu głowy zwanych „Kogutkiem”. Ogromna popularność tego specyfiku umożliwiła szybki rozwój firmy. W 1926, przy nowo wytyczonej ul. Belgijskiej na Mokotowie wybudował nowoczesną fabrykę. Od 1928 należała ona do Związku Przemysłu Chemicznego RP i Stow. Kupców, a w 1935 firma została zatwierdzona jako Mokotowska Fabryka Chemiczno‑Farmaceutyczna Adolf Gąsecki i Synowie. Oprócz opisywanych już „proszków z kogutkiem”, czyli Migreno-Nervosinu (kogutek był znakiem firmowym), fabryka produkowała substancje lecznicze i specyfiki farmaceutyczne, w tym ponad 100 specyfików eksportowanych do wielu krajów Europy i obu Ameryk. Wśród produkowanych leków były m.in.: Agephan, Balsam Belgijski, Balsam Tricolan, Bijotol, Biophytol, Ferro-Biophytol, Calciphan, Ginol, Jodogen, Lumbagol, Novofer, Osmogen, Pneumolitinum, Uremosan, Varicol, Witafosfaza, Zioła Gorzkie Szwajcarskie. Same tylko „proszki z kogutkiem” zarejestrowane były w 46 krajach. W 1939 Spółka rozpoczęła budowę dużej fabryki chemicznej w Pruszkowie, w której miały być produkowane nowe preparaty (sulfamidy, amidopiryna, witamina C) według metod opracowanych przez polskich chemików.
Fabryka spółki nie została odbudowana po zniszczeniach wojennych, znacjonalizowano ją u schyłku lat 40. W pozostałych po niej zabudowaniach mieściło się Laboratorium Chemiczne „Toxa”.
P. Alaborska: Dlaczego kurek nie boli głowa? http://madein.waw.pl/fabryki/index.php?option=com_content&view=article&id=60:mokotowska-fabryka-chemiczno-farmaceutyczna-adolf-gsecki-i-synowie&catid=41:mokotow&Itemid=94; T. Kikta: Nekropol farmaceutyczny. Cmentarz Powązkowski w Warszawie, Warszawa 1985, s. 24; tegoż: Przemysł farmaceutyczny w Polsce (1823–1939), Warszawa 1972, s. 218–224.
Anna Trojanowska