Lewi Ludwik
LEWI Ludwik (21 XII 1853, Warszawa – 16 V 1927, ZSRR), inżynier kolejowy, konstruktor parowozów. Syn Maurycego z zamożnej zasymilowanej rodziny żydowskiej.
Ukończył Cesarski Uniw. Warszawski (1874) i Inst. Inżynierów Komunikacji w Petersburgu (1877). Pracował w służbie trakcji kolei rosyjskich, od 1886 jako naczelnik wydziału technicznego Kolei Południowo-Zachodniej (współpracownikiem L. był tam nż.. A. Lesman, absolwent Inst. Technologicznego w Petersburgu, ojciec poety Jana Brzechwy), od 1897 naczelnik służby taboru, trakcji i warsztatów Moskiewsko-Windawo-Rybińskiej Kolei Żelaznej, a od 1902 Kolei Moskiewsko-Kijowsko-Woroneżskiej. Wspólnie z A. Borodinem prowadził badania nad zastosowaniem podwójnego rozprężania pary w silnikach parowych, co zaowocowało zastosowaniem w parowozach rosyjskich silników parowych systemu tandem compound. L. opracował metodykę badań liniowych parowozów, był pionierem badań dynamometrycznych i indykatorowych taboru kolejowego, zajmował się też normalizacją. Publikował prace dotyczące konstrukcji parowozów w rosyjskim czasopiśmie „Inżenier”. Projektował parowozy, m.in. produkowany w 1899–1911 przez Zakłady Briańskie (łącznie 477 sztuk) parowóz serii R (układ osi 1-4-0, ciężar roboczy 61 t, prędkość maksymalna 50 km/h), eksploatowany do lat 30. XX w. L. pozostał w Rosji po 1918, był członkiem Komitetu Naukowo-Technicznego Ludowego Komisariatu Komunikacji.
K. Brzechwa: Gdy owoc dojrzeje, Warszawa 1958; N.I. Kartaszow: Istorija parowoza, Moskwa 1937; W. Łopuszyński: Z historii budowy parowozów i kolejnictwa w Rosji. Wspomnienia z 41-letniej służby kolejowej w Rosji, „Inżynier Kolejowy” 1927, nr 8–9; W.A. Rakow: Łokomotiwy otieczestwiennych dorog, Moskwa 1995.
Zbigniew Tucholski